Dưới đây là ba đoạn trích từ một cuộc phỏng vấn tuyệt vời với Rory Sutherland về tâm lý học ra quyết định.
Hiểu hành vi của con người
Nỗ lực mô hình hóa hành vi kinh tế như thể vật lý học Newton đã gây ra nhiều sai lầm trong quá khứ. Điều này gần với dự báo thời tiết hơn là vật lý thông thường như một khoa học. Nhưng nó vẫn là khoa học và vẫn có thể đạt được tiến bộ như khoa học. Và tin tuyệt vời là chúng ta đang bắt đầu từ một cơ sở thấp như vậy. Nếu khả năng hiểu và dự đoán hành vi của con người chỉ được cải thiện vài phần trăm trong một thập kỷ, thì lợi ích sẽ vô cùng to lớn. Và ngay cả việc giảm một chút nỗ lực sai hướng (bằng cách từ bỏ những nỗ lực không hiệu quả với chi phí thấp như cuộc chiến chống ma túy hoặc ở mức độ khiêm tốn hơn, những kiến trúc lựa chọn được hình thành sai lầm trong một loạt xe mới) đều có thể mang lại hiệu quả kinh tế biến hình.
Sự ngụy biện vật lý
Vấn đề mà tất cả chúng ta phải đối mặt là “Sự nguỵ biện vật lý”. Tất cả chúng ta, kể cả những người làm khoa học xã hội, đều có thiên hướng bẩm sinh cho rằng chúng ta cảm thấy hạnh phúc hơn khi sửa chữa các vấn đề với đồ đạc, hơn là với các giải pháp tâm lý – xây dựng các chuyến tàu nhanh hơn thay vì đặt wifi trên các chuyến tàu hiện có, để sử dụng ví dụ được trích dẫn của tôi. Nhưng như Benjamin Franklin đã nhận xét “Có hai cách để hạnh phúc: Hoặc giảm mong muốn hoặc tăng sự giàu có – thế nào cũng được – kết quả đều giống nhau, và mỗi người phải tự lựa chọn và đi theo cách mình thấy dễ dàng hơn.”
Không có lý do gì để thích giải pháp này hơn giải pháp khác đơn giản vì nó liên quan đến chất rắn hơn là chất xám. Đây là một lĩnh vực thú vị, nơi mà ngành công nghiệp quảng cáo và phong trào môi trường (hiếm khi được coi là những người đi đầu trong tự nhiên) đôi khi tìm thấy điểm chung. Giá trị vô hình là loại giá trị tốt nhất – vì nguyên liệu cần thiết để tạo ra nó không bị thiếu hụt.
Tiếp thị và quảng cáo
Nếu bạn cần hiểu tại sao tiếp thị và quảng cáo (cũng như danh tiếng và thương hiệu) lại quan trọng đối với hoạt động của thị trường, thì bài báo “Thị trường cho chanh” của Akerlof là điều cần thiết để đọc. Cuốn sách xuất sắc và chưa đọc hết của anh ấy “Kinh tế học bản sắc” được viết với Rachel Kranton. Vấn đề không phải ở kinh tế học như các nhà kinh tế học vĩ đại đã thực hiện – đó là việc tuân thủ không nghi ngờ các giả định ngớ ngẩn của Kinh tế học cơ bản 101 như sản phẩm của hàng nghìn trường kinh doanh được hấp thụ một cách thiếu suy nghĩ.
Bạn đặc biệt nhận thức được ảnh hưởng xấu của kinh tế học tồi tệ nếu bạn làm việc trong lĩnh vực quảng cáo. Ngay cả khi quảng cáo hoạt động hiệu quả và có hiệu quả chi phí cao, những người trong ngành tài chính và hội đồng quản trị của các công ty dường như không thích nó cho lắm. Vì họ có một mô hình tinh thần về thế giới mà trong đó mọi người đều có thông tin hoàn hảo, nên tất nhiên họ đã xây dựng trong đầu mình một tầm nhìn về thế giới mà ở đó không nên tồn tại tiếp thị.
Nguồn: fsblog