Bệnh “không siêng” chẳng có tên trong danh mục khám chữa bệnh nhưng âm thâm chi phối toàn nhân loại. Chỉ cần không muốn làm sẽ có muôn vàn lý do để từ chối. Tuy nhiên để nhìn được cội nguồn hơn, chúng ta cần chú tâm hơn ở góc độ “lười. Thông thường, người lười biếng là người không làm. Tuy nhiên còn ở mức độ khác tinh tế hơn, lúc này lười biếng còn khéo léo thể hiện ở việc làm sai, làm lãng phí, làm không đúng mục tiêu.
Trong cuốn sách Tư duy nhanh chậm của Daniel Kahneman có một số câu nói đáng để chúng ta suy ngẫm:
“Sự lười biếng đã hình thành từ bản năng sâu thẳm của loài người”
Con người luôn trong hai trạng thái: hoạt động và không hoạt động. Hoạt động này bao gồm cả ý nghĩ, lời nói và hành động. Lười biếng suy nghĩ, suy nghĩ sai trái là thói quen sâu thẳm của bộ não nếu thiếu ý chí. Và con người chưa đủ khả năng để duy trì ý chí trong suốt 24/24h. Khi không hoạt động thì sẽ không nhận được kết quả. Khi hoạt động sai trái thì kết quả sẽ sai trái. Hậu quả của lười biếng còn dẫn đến việc cá nhân không biết mình muốn gì hoặc họ chỉ dừng mãi ở việc muốn nhưng không dám cất bước. Ngoài ra, chỉ thông qua thực tế thì cái muốn mới được kiểm chứng chất lượng, nhìn vào hành động một người sẽ biết họ ưu tiên cho vấn đề gì, họ thực sự muốn gì, họ dành thời gian cho việc gì. Vì vậy, cần thẳng thắn đối diện thì chúng ta sẽ bắt đầu lăn bánh xe của cuộc hành trình siêng năng.
“Nếu có nhiều cách khác nhau để cùng đạt một mục tiêu, con người thường có xu hướng sử dụng cách thức ít phải huy động nỗ lực nhất.”
Trong quá trình hoạt động, cần chú ý tránh 2 cực đoan nỗ lực lãng phí và quá tiết kiệm sức. Một việc chỉ cần tốn 30p chúng ta cầu toàn tốn đến 3h thì thực tế đã lãng phí 2,5h. Mỗi công việc khi được thực hiện cần hình dung rõ mục tiêu đạt được trong bối cảnh nhất định. Chính việc rõ ràng bức tranh kết quả sẽ giúp việc huy động nguồn lực được hiệu quả. Ngược lại, vì tiếc công sức và mải mê tìm giải pháp tốn ít sức nhất mà dính vào cực đoan phải biết chắc chắn cách mới làm, các phương án và rủi ro được huy động tìm kiếm mà không bắt tay vào làm. Khi làm thì tiếc công nên dồn ít sức trong khi chưa đạt đến điểm nút để đạt mục tiêu cuối cùng, và rồi dẫn tới hành động cũng không có kết quả. Hoặc tệ hơn khi kết quả sai đập đi xây lại sẽ rất vất vả.
“Áp lực thời gian cũng là một nhân tố đòi hỏi nỗ lực.”
Có cách khác vượt qua là buộc phải làm, chính việc cam kết thời hạn sẽ giúp chú tâm vào việc thực hiện. Nếu không hạn cuộc thời gian, một việc sẽ kéo dài không tận. Chúng ta sẽ có thói quen cho việc đó là chưa ưu tiên thậm chí cường điệu hóa lên đây là việc quá khó. Ngoài ra, khi đã luyện được bản thân duy trì được thói quen siêng năng thì mỗi người sẽ sức làm và năng lực làm để khi bị đặt vào tình thế thử thách hơn họ vẫn thực thi rất tốt.
Trong các loại chiến thắng, chiến thắng chính mình là chiến thắng vinh quang nhất. Nếu kiên tâm vượt qua con ma lười biếng thì mục tiêu đều khả dĩ đạt được. Khi này, mọi hoạt động đều là những viên gạch chắc chắn trong tiến trình xây dựng công trình thành tựu vĩ đại, trường tồn.